Wegwijs in de financiën van lokaal bestuur Zandhoven

Misschien vind je cijfertjes redelijk saai, maar toch … de financiële cijfers van een gemeente en een realistische meerjarenplanning vormen dé basis voor een goed beleid.
En we hebben goed nieuws. Zandhoven is financieel gezond.
In onze spaarpot zit momenteel : 6.913.441 EUR
Voor de toekomstige projecten is tevens geld voorzien. Meer details weten over onze financiën? We vertellen je graag meer!

De jaarrekening van 2022 werd besproken tijdens de gemeenteraad in juni. De jaarrekening geeft de financiële situatie van de gemeente, het OCMW en het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB) weer.
De jaarrekening 2022 is opgesteld volgens strikte boekhoudnormen en voldoet aan alle wettelijke vereisten. Dit biedt een duidelijk beeld van de financiële positie van het lokaal bestuur en stelt belanghebbenden in staat om de resultaten te begrijpen en vertrouwen te hebben in het financiële beheer van Zandhoven.

Op basis van de financiële resultaten kunnen we concluderen dat Zandhoven, ondanks de stijgende inflatie en andere macro-economische elementen,  financieel gezond blijft.

In 2022 ontving de gemeente – voor de dagelijkse werking – een bedrag van 19.541.381 EUR en gaf ze 16.476.723 EUR uit. De gemeente heeft dus een exploitatie-overschot van 3.064.658 EUR.
Dit overschot kan de gemeente gebruiken voor investeringen, denk maar aan de realisatie van onze masterplannen in de 5 deelgemeenten.

De uitstaande schuld op 31 december 2022 bedroeg 6.045.000 EUR
Rond de eeuwwisseling was dit bedrag 3 maal hoger.
Vermindering van de schuldenlast was en is een prioriteit voor dit bestuur.

Zandhoven voert een gezond financieel beleid, ondanks de stijgende kosten voor personeel en energie.
De energie-uitgaven voor elektriciteit en gas zijn gestegen van 229.838 EUR in 2020 naar 612.462 EUR in 2022.
Om deze kosten in de toekomst beheersbaar te houden, heeft het bestuur enkele drastische maatregelen genomen.
Er werden strengere regels afgesproken over het energiebeleid in onze eigen lokalen. Sommige zaaltjes werden tijdelijk niet meer verhuurd, net omwille van de hoge energiekost.
We produceren al heel wat zonne-energie, toch zullen we nog meer zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen installeren.

Ook de personeelskosten zijn het afgelopen jaar fel gestegen.
In 2020 bedroegen de personeelskosten 7.589.311 EUR maar door verschillende indexaties zijn deze gestegen tot 8.742.881 EUR in 2022.

De bijdrage van de gemeente aan de politiezone ZARA bedroeg 1.608.947 EUR.
Zandhoven betaalt ook 370.461 EUR aan de dagdagelijkse werking en geeft 128.248 EUR investeringssubsidies aan de hulpverleningszone Rand (brandweer).

Aan de inkomstenzijde ontving de gemeente 4.918.727 EUR aanvullende personenbelasting en 3.496.295 EUR aan onroerende voorheffing.
Niemand betaalt graag belasting maar weet dat onze tarieven onder het Vlaamse gemiddelde liggen, meer nog : onze belastingvoet voor de onroerende voorheffing zit bij de 10 % laagste in Vlaanderen.

Deze en vele andere cijfers geven een bondig overzicht van onze financiële situatie.

Burgemeester Luc Van Hove, tevens schepen van financiën,  benadrukt dat een positieve financiële basis essentieel is voor een dynamisch en sociaal gemeentebeleid “Dankzij deze solide basis kan de gemeente blijven investeren in de ontwikkeling en groei van onze gemeenschap.”

Voor hen die houden van cijfers en boekhouding, gaan we nog iets meer in detail.
Laten we starten met enkele algemene cijfers over onze gemeente.

Balanstotaal

Het lokaal bestuur Zandhoven is zeker te beschouwen als een uit de kluiten gewassen KMO.
Het balanstotaal op 31/12/2022 sloot af op een respectabele 61.578.123 EUR.

A) UITGAVEN

Personeelsinzet

Voor het lokaal bestuur Zandhoven werken in het totaal 102,79 voltijdsequivalenten (88,95 contractueel en 13,84 vast benoemden)
Vele mensen werken in een deeltijds regime. Het aantal effectieve koppen is bijgevolg nog een stukje hoger.
Daarnaast heeft het lokaal bestuur rechtstreekse banden met onze twee gemeentelijke basisscholen (Zandhoven en Massenhoven), met onze politiezone ZARA en met de brandweerzone Rand.
De kosten van deze organen hebben ook effect op onze gemeentelijke financiën.

De bezoldigingen voor ons eigen personeel bedroeg in 2022 : 6.456.835 EUR.
Ter info : in 2020 was dit bedrag bijna 1 miljoen euro lager.
Vooral de opeenvolgende indexsprongen trok de personeelskost stevig omhoog.

Energiekosten

In 2022 betaalden we 378.509 EUR voor elektriciteit en 233.953 EUR voor gas.
Ter info : in 2020 was dit nog 170.112 EUR (elektriciteit) en 59.726 EUR voor gas.

Veiligheid

De federale en Vlaamse dotaties aan onze politie- en brandweerzone zijn niet kostendekkend.
Onze gemeente moet “bijleggen”. We betaalden in 2022 een bedrag van 1.608.947 EUR uit aan onze politiezone en net geen 500.000 EUR aan onze brandweer.

Nog enkele cijfers:

ophalen en verwerken van huishoudelijk afval :                               868.785 EUR
overig afvalbeheer :                                                                                  204.134 EUR
bibliotheek                                                                                                 108.499 EUR
straatverlichting                                                                                       221.832 EUR
(ter info: in 2020 : 258.112 EUR = vermindering ondanks stijgende energieprijzen maar dankzij de LED verlichting)

Totale exploitatie uitgaven

In 2022 werd er in het totaal 16.476.723 EUR aan de “gewone exploitatie” van onze gemeente uitgegeven.

B) INKOMSTEN

Totale exploitatie Inkomsten.

Logischerwijze staan er ook inkomsten tegenover deze uitgaven.
in 2022 ontvingen we 19.541.381 EUR aan inkomsten.
Gelukkig is dit meer dan de exploitatie uitgaven, want de centen die we hier méér ontvangen gebruiken we specifiek voor onze investeringen, zeg maar eenmalige grote kosten. (daarover later meer)

Onze inkomsten zijn grotendeels terug te brengen naar twee rubrieken:

– werkingssubsidies vanuit de overheid :                               8.194.500 EUR
– inkomsten uit belastingen                                                      9.603.690 EUR

Personenbelasting

Het percentage van onze aanvullende belasting op de personenbelasting bedraagt 7% .
Deze belasting is al meer dan 20 jaar ongewijzigd gebleven.
Het Vlaamse gemiddelde bedraagt : 7,18 %

Opcentiemen onroerende voorheffing

Deze opcentiemen bedragen 614 opcentiemen.
Deze belasting is niet alleen al meer dan 20 jaar ongewijzigd, maar is bovendien in Vlaanderen bij de laagste. Het Vlaamse gemiddelde bedraagt immers 899 opcentiemen.

Nog enkele cijfers :

verkoop vuilzakken, klevers, recipiënten                                293.713 EUR
belasting op masten en pylonen                                                118.000 EUR
belasting op reclamedrukwerk                                                  85.000 EUR
afgiften identiteitsbewijzen, trouwboekjes, paspoorten      28.477 EUR

C) INVESTERINGEN:

Doorheen een volledige legislatuur wordt er in heel wat domeinen geïnvesteerd.

Een kleine greep uit dit pakket :

– opstellen van een klimaatactieplan + financieren van de acties hieromtrent
– investeringen in onze gebouwen
– aankoop werkmaterieel en regelmatig vernieuwen van voertuigenpark
– ontwikkelen van een eigentijdse communicatiestrategie
– ontwikkelen van een detailhandelsvisie
– vergroening dorpskernen + aanplant straatbomen
– realisaties speelpleintjes + aankoop speeltoestellen
– aanleg of verbetering van diverse fietspaden en voetpaden, trage wegen
– vernieuwing Venstraat, Liersebaan en later Veerstraat
– aanleg breed fietspad Hofstraat /Vierselbaan
– Bouw Vrije Tijdscentrum
– Pastorie in Viersel ombouwen naar kinderopvang
– aankoop speelbos in Viersel
– inrichting dorpspark Massenhoven
– aankoop huisje Raus in Pulle
– herwaardering domein Fatima
– investeringshulp aan verschillende jeugd – en sportverenigingen
– opmaak bouwcode
– …

D) LENINGSLAST van de gemeente

Rond de eeuwwisseling was onze uitstaande schuld redelijk hoog: net boven de 20.000.000 EUR.
Nu, 23 jaar later, bedraagt de uitstaande schuld nog 6.045.000 EUR
Er is dus danig werk gemaakt van de schuldafbouw.
In 2022 werden er ook geen nieuwe leningen aangegaan.
Wanneer de bouw van het VTC echter verder naar zijn einde loopt, zullen er – logischerwijze – wel nieuwe leningen afgesloten moeten worden. Dit lijkt ook logisch. In een privésituatie wordt er ook geleend voor een nieuwbouw van een huis.

E) Besluit :

Momenteel hebben we in onze “schatkist” een bedrag van 6.913.441 EUR
Ook de toekomstige uitdagingen kunnen we aan. Dat blijkt uit de “autofinancieringsmarge” die afklopt op 2.256.502 EUR.
Onze financiën zijn gezond, maar voorzichtigheid blijft geboden. Elk jaar komen er nog vele (nieuwe) uitdagingen.
Een coronapandemie en een oorlog in Oekraïne waren ook niet voorspelbaar.
Het blijft een noodzaak om de financiële situatie op de voet te volgen en bij te sturen daar waar nodig.
Dit werk is nooit af.