Voorwaarden
Alleen woningen of kamerwoningen die niet aan de minimale kwaliteitsnormen voldoen, kunnen ongeschikt en/of onbewoonbaar verklaard worden. Gebouwen of gebouwgedeelten zonder woonfunctie, zoals een fabriekspand, niet.
Procedure
Als bewoner van een ongeschikte of onbewoonbare woning kan je bij de gemeente een onderzoek tot ongeschiktheid of onbewoonbaarheid aanvragen. De gemeente mag ook zelf het initiatief nemen en ook andere overheden (gewest, OCMW, …) en sociale (woon)organisaties kunnen een verzoek indienen. De gemeente moet elke klacht over woningkwaliteit of overbewoning beschouwen als een verzoek om de procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring op te starten.
Het is aangewezen om de eigenaar of verhuurder van de woning eerst schriftelijk op de hoogte te brengen van de problemen. De gemeente beschikt over modelbrieven waarin de bewoner zijn klachten aan de eigenaar kan overmaken.
Onderzoek van de woning en beslissing
Wonen-Vlaanderen voert het technische onderzoek van de woning uit. De inspecteur adviseert de burgemeester over ongeschiktheid of onbewoonbaarheid van de woning.
Na afloop hoort de burgemeester de betrokken partijen (verhuurder en bewoners) en neemt een eindbeslissing. Met een besluit kan de burgemeester de woning ongeschikt en/of onbewoonbaar verklaren:
- ongeschikt: jouw woning heeft minstens 15 strafpunten. Die strafpunten vind je op het technisch verslag van het woningonderzoek.
- onbewoonbaar: de bewoning houdt een veiligheids- en/of gezondheidsrisico in.
Elke woning die door de burgemeester ongeschikt en/of onbewoonbaar is verklaard, wordt opgenomen op een Vlaamse inventaris.
Gevolgen voor eigenaars en verhuurders
Als eigenaar van een ongeschikte of onbewoonbare woning is het de bedoeling dat je jouw woning zo snel mogelijk weer in orde brengt en sancties vermijdt:
- Als de woning na 1 jaar nog steeds op de inventaris staat, zal je als eigenaar een heffing voor ongeschikte en onbewoonbare woningen moeten betalen, tenzij de inventarisbeheerder je een vrijstelling of opschorting heeft toegekend.
- Zolang de woning op de inventaris staat, rust er ook een recht van voorkoop op.
- Het verhuren, te huur stellen of ter beschikking stellen van een ongeschikte of onbewoonbare woning is strafbaar. De verhuurder kan gestraft worden met een geldboete en/of gevangenisstraf.
- Het lopende huurcontract kan nietig worden verklaard. De huurder kan het te veel betaalde huurgeld terugvorderen.
- Bij een eventuele herhuisvesting van de huurder kan de verhuurder opdraaien voor de kosten.
Meer informatie vind je in de brochure ‘Uw woning werd ongeschikt en/of onbewoonbaar verklaard. Wat nu?’.
Gevolgen voor bewoners – huurders
Niet alleen voor eigenaars / verhuurders zijn er gevolgen na het besluit ongeschikt en/of onbewoonbaar maar ook voor huurders of bewoners.
Deze gevolgen kan je hier nalezen.
Bedrag
Het ongeschikt of onbewoonbaar verklaren van een woning is gratis.
Regelgeving
Decreet houdende de Vlaamse Wooncode
Op 1 februari 2008 zijn de huidige kwaliteitsnormen in werking getreden.
Uitzonderingen
In noodsituaties gaat de procedure tot ongeschikt- en onbewoonbaarverklaring niet snel genoeg (wachten op inspectie en advies van Wonen-Vlaanderen, de betrokken partijen horen). In situaties waarbij de veiligheid of de gezondheid van bewoners, omwonenden of passanten in acuut gevaar is, kan de burgemeester zelf optreden.
De burgemeester kan alle maatregelen nemen die hij noodzakelijk acht, bijvoorbeeld een bevel tot ontruiming, een bevel om muren te stutten of een onbewoonbaarverklaring, zolang die maatregelen in verhouding staan tot de risico’s.
